CAD CAM NEDİR?

İmalat sektöründe bir ürünün kavramsal aşamadan somut üretim aşamasına kadar bilgisayar programları kullanılması sürecine genel olarakCAD CAM denir. CAD ve CAM bu sürecin farklı iki aşaması olsa da genellikle birlikte anılırlar. CAD sözcüğü İngilizce “ Computer Aided Design” (Bilgisayar Destekli Tasarım) kelimelerinin baş harflerinin birleştirilmesiyle, CAM sözcüğü de aynı şekilde “Computer Aided Manufacturing” (Bilgisayar Destekli İmalat) kelimelerinin baş harfleriyle oluşmuş birer kısaltmadır.

CAD genel olarak ürün ve konstrüksiyon tasarımları için bilgisayar yazılımları kullanılmasıdır. CAD CAM uygulamaları ise özellikle CNC tezgâhlarda tasarım ve üretim süreçlerinin her ikisini birlikte gerçekleştirmek için kullanılır.CAD programları ile hazırlanmış model ve tasarımların fiziksel olarak işlenerek üretilmesi CAM programları sayesinde olur. CAM programları bu tasarımların üretilmesi için gerektiği şekilde programlanmasına olanak sağlar.

Açılımı “Computer Numeric Control” olan CNC teknolojisi, temel olarak CAM modeli hazırlanmış ürünün bilgisayar kontrolü ile otomatik olarak üretilmesine dayanır. Freze, torna gibi alışılmış yöntemlerin yanında elektro erozyon, lazer ile kesim gibi üretim işlemleri için de CNC teknolojisi sıklıkla kullanılır.

CAD CAM Programları Nelerdir?

Üretimde CAD ve CAM programlarının kullanılması işletmelere oldukça yüksek ekonomik katkı sağlar. CAD programları sayesinde tasarımcı hızlı bir şekilde çizimi yaparken, programların sunmuş olduğu hızlı ve pratik araç çubukları sayesinde çizimde hata ihtimali en aza iner. CAM programları sayesinde üretimde bilgisayar teknolojisinin kullanılmasıyla birlikte de üretim hızı geleneksel yöntemlere göre kat kat artar. Örneğin; geleneksel torna yöntemi ile basit bir parça saatte iki adet üretilirken, aynı parça CAM ile programlandığında CNC torna tezgahında bilgisayar teknolojisinin yardımıyla saatte 20 adet üretilebilir.

Günümüzde bilgisayar destekli tasarım kullanılan pek çok program bulunmaktadır. Bunlar, çoğu zaman amaca yönelik çeşitlilik gösterse de genel anlamda sık kullanılan ve piyasada kolaylıkla bulunabilen belli başlı programlar vardır. AutoCAD, SolidWorks, CATIA gibi CAD programları bunların başında gelir. Amaca yönelik çözümler sunan bu programlar ile istenirse iki boyutlu, istenirse de üç boyutlu tasarımlar yapılabilir. Örneğin; bir metal levhadan üretilecek bir parça için iki boyutlu tasarım uygun olurken, çelikten üretilecek üç boyutlu bir parçanın tasarımı üç boyutlu olarak yapılır.

CAD programları ile hazırlanan tasarımların üretimlerinin yapılabilmesi için CNC gibi bilgisayar destekli üretim tezgahlarının o tasarımı nasıl işleyeceği hakkında bir dizi programlamaya ihtiyacı vardır. CAD programları ile hazırlanan CAD çizimlerinin son ürün olarak üretime geçmesi CAM programları sayesinde olur.

CAD programlarında yapılan tasarımlar genellikle o programa özel dosya türü olarak kaydedilir. Her ne kadar parasolid gibi pek çok programın desteklediği ortak uzantılar olsa da CAM için kullanılacak programın CAD ile uyumlu olması tercih edilir. Örneğin, AutoCAD’de yapılan bir çizimin standart dosya uzantısı dwg olduğundan, dwg dosyaları ile çalışabilen bir CAM programının kullanılması uygun olacaktır.

Bilgisayar destekli üretim için sıklıkla kullanılan CAM programlarından bazıları MasterCAM, SolidCAM, CamWorks, TopSolid ve EdgeCAM’dir. Bu programlar dışında CAM için kullanılan pek çok program vardır. CAM programı seçilirken yapılacak en doğru iş, tasarımcının ve ürünün ihtiyaçlarına paralel hareket etmektir.

Bilgisayar destekli üretimin yaygınlaşmasıyla CAD ve CAM aşamalarında karşılaşılan uyum sorunu ve diğer olumsuz durumları ortadan kaldırmak için CAD ve CAM programlarının beraber sunulduğu paket halindeki programlar da bulunmaktadır. Her iki işi de birlikte yapabilen programlar ile, daha hızlı ve daha pratik bir imalat süreci oluşur.

Ülkemizde en çok kullanılan CAD CAM programlarının başında Siemens NX ve CATIA gelir. Bu iki program kullanıcılarına sundukları güçlü tasarım ve üretim bileşenleri sayesinde oldukça tercih edilir konumdadır. CATIA programı yalnızca Microsoft tarafından üretilen Windows işletim sistemlerinde etkili bir şekilde kullanılırken, Unigraphics NX olarak da bilinen Siemens NX programı hem Windows hem de Mac işletim sistemlerine destek erir. Ayrıca her iki program da tasarım aşamasında sonlu elemanlar yöntemi de dahil olmak üzere pek çok statik ve dinamik analiz yöntemi ile tasarımın geliştirilmesini sağlayan araçlara sahiptir.